Sporcularda en sık görülen yaralanma olan kas zorlanması ve kas yırtıkları ,kasın fazla gerinimine bağlı olarak kasın veya kas-tendon bileşkesinin hasarına verilen isimdir.
Günlük aktiviteler sırasında ani zorlama sonucu oluşabileceği gibi sıklıkla spor ve iş dolayısıyla kaslara aşırı yük uygulandığında karşımıza çıkmaktadır.
Kas hasarları, kas liflerinin ve kas-tendon bileşkesinin kısmen veya tamamen yırtılması sonucu oluşabilir. Kas yırtılması küçük kan damarlarına zarar verir ve bunun sonucu olarak şişlik olur. Bu kanama sonucu o bölgedeki sinir uçlarının tahriş olmasıyla ağrı ortaya çıkar.
- Yaralanma sonucu şişme, morarma, kızarıklık
- İstirahat ağrısı
- Spesifik kasın kullanılmasıyla kasta , tendonda ve ilişkide olduğu eklemde ağrı olması
- Kas veya tendonda zayıflık olması
- Kası kullanamama
Kasta oluşan lokal kanamanın ve şişmenin en iyi tedavisi uygulanacak buz (soğuk kompres) ve kası istirahat halinde tutmaktır. Sıcak uygulama şişlik olduğu süre boyunca uygulanmamalıdır. Sıcak uygulanacak olursa şişlik ve ağrı artacaktır.
Sıcak ve soğuk uygulama direk cilde uygulanmamalıdır. Cildi soğuk ve sıcağa bağlı oluşacak yanık hasarına karşı korumak için mutlaka araya koruyucu bir aparat (havlu,bandaj) kullanılmalıdır.
Ağrıyı azaltmak ve hareket kabiliyetini arttırmak için non-steroid antienflamatuar (nsaid) ilaçlar;naproksen ,ibuprofen kullanılabilir. Ancak bu ilaçları böbrek rahatsızlığı olan, gastrointestinal kanama öyküsü olan ve birden fazla ilaç kullanmak zorunda olan kişiler kullanmamalıdır. Bu durumda ağrıyı azaltan ancak inflamasyonu pek etkilemeyen asetaminofen kullanmak daha güvenli olabilir.
Price formülünü uygulayın;
protection ————–> koruma
rest ————–> istirahat
ice ————–> buz,soğuk uygulama
compression ————–> sıkıştırma (bandaj uygulama)
elevation ————–> yükseltme (etkilenen ekstremiteyi kalp seviyesinden yüksekte tutma)
Bu formülü uygulamadan önce etkilenen ekstremitedeki dolaşımı bozan giyecek ve eşyaları (yüzük, bilezik) çıkarın, ardından kası yaralanma etkenlerinden koruyun ve istirahate alın. Sakatlığa neden olabilecek ve acıyı arttırabilecek tüm aktiviteleri kısıtlayın.
Ağrı ve şişlik olan bölgeye buz uygulayın. Buz uygulamasını gün içerisinde saatte 20 dakika olacak şekilde yapabilirsiniz (10 dakikalık bir buz uygulanmasından sonra 20 dakika dinlendirin).
Soğuk uygulama çok etkili bir ağrı kesici olmasının yanı sıra inflamasyon oluşmasını engelleyici bir uygulamadır. Buz uygulamayı hazır jel-buzlarla yapabileceğiniz gibi küçük buz parçalarını bir poşete koyup cilde ara koruyucu (havlu) kullanarak uygulayabilirsiniz.
Kompresyon elastik bandaj veya hazır elastik ayak bilekliği, dizlik vb. Aparatlarla yapılabilir. Kompresyon etkilenen kası destekleyip şişliği azaltabileceği gibi sıkı sarıldığında şişliği arttırabilir. Bu yüzden kompresyonu sıkı yapmamak, ekstremitenin dolaşımını bozmayacak şekilde uygulamak gerekir.
Şişliği azaltmak için yaralı bölgeyi yükseltmek (kalp seviyesinden yüksekte tutmak)en etkili yöntemdir. Örneğin ayak bileği yaralanan kişi uzanırken ayağının altına 2 yastık koyması bu işlevi görecektir.
Ağrıyı arttıran ve etkilenen bölgenin aktif kullanılmasını gerektiren faaliyetler ağrı önemli oranda azalana kadar önerilmez.
Dr. Yunus Öç'ün Kas Zorlanması ile ilgili videosuna ulaşmak için tıklayınız.
Eğer kas zorlanması belirtilerinden bir kısmı varsa ve şikayetler 24 saatten uzun süredir devam ediyorsa doktora başvurabilirsiniz. Aktivite sonucu ‘pop’ sesi duyduysanız, yürüyemiyorsanız, etkilenen ekstremitede şişme , ağrı, ateş veya açık yaranız varsa acil servise başvurabilirsiniz.
Doktor tarafından yapılacak muayene ve anamnez sonrası kasın kısmen veya tamamen yırtılmış olduğu saptanabilir.kas veya tendondaki hasara göre tedavi şekli ve süresi farklılık gösterebilir.
Direk bir travma hikayesi veya enfeksiyon şüphesi yoksa x-ray ve laboratuar testleri gerekli değildir.
Tıbbi tedavi evdeki tedaviye benzemekle birlikte doktor muayenesi ile kas hasarının şiddetini ve yardımcı tedavi metodunu (koltuk değneği, alçı, atel, breys) belirleyebilir ve uygulayabilir. Doktor tarafından ne kadar süreyle spor faaliyetlerinden uzak durmanız gerektiği size söylenir ve çalışan kişilerde iş istirahatinin süresinin ne kadar olacağı belirlenebilir. Ayrıca rehabilitasyon egzersizleri ve fizik tedavi ihtiyacınızın olup olmadığına doktor tarafından karar verilir.
Bu yararlanmalardan sonra bir daha bu şekilde spordan uzak kalmak istemiyorsanız uzmanınıza danışıp bir egzersiz programına başlayarak kademeli olarak kaslarınızı kuvvetlendirebilirsiniz.
Egzersizlerden sonra germe egzersizlerini yapmayı unutmayın ve sıkı bir egzersiz öncesi birkaç dakika ısınma egzersizlerini ihmal etmeyin…
Sağlıkla ve sporla kalın!